A MATERIA:
A materia existe nos ecosistemas baixo distintas formas: materia inerte, como as rochas ou os minerais, que son elementos abióticos, e materia orgánico que forma parte dos seres vivos, ou elementos bióticos, coma os animais ou as plantas.
A materia existente nos ecosistemas é limitada, polo que debe reciclarse continuamente. Pasa do medio aos seres vivos, e viceversa, describindo ciclos. Por este motivo falamos dos ciclos do carbono, do nitróxeno, do fósfor, da auga e doutros compostos químicos.
A ENERXÍA:
O sol é a principal fonte enerxética da maioría dos ecosistemas e, polo tanto, a enerxía que subministra é ilimitada.
Os seres vivos autótrofos, como as plantas, as algas e algunhas bacterias, captan unha pequena parte da enerxía solar e, mediante a fotosíntese, utilízana para transformar a materia inorgánica, pobre en enerxía, en materia orgánica, rica en enerxía química.
A maior parte da enerxía que posúen os organisos pérdese coas feces ou en forma de calor. Só unha pequena parte pasa duns seres vivos a outros, que tamén a perden en forma de calor. A enerxía que pasa á atmosfera en forma de calor disípase no espazo circundante.
Por iso, dise que a enerxía nos ecosistemas flúe, non se recicla.
A OBTECIÓN DE MATERIA E ENERXÍA:
Todos os organismos obteñen a enerxía a partir das moléculas orgánicas aínda que non todos conseguen estas moléculas do mesmo xeito:
Os seres autótrofos son capaces de formar materia orgánica que logo utilizan para as súas funcións vitais. Por iso, denomínanse produtores.
Os seres heterótrofos, como animais, fungos e protozoos, necesitan tomar a materia orgánica xa elaborada polos produtores porque non posúen capacidade para elaborala. Denomínanase consumidores.
Dentro do grupo dos consumidores distínguense varios tipos:
-Consumidores primarios, ou herbívoros. Son aqueles que se alimentan de produtores.
-Consumidores secundarios. Aliméntanse de consumidores primarios. Son os animais carnívoros e os preeiros.
-Consumidores terciarios. Son animais carnívoros que se alimentan doutros carnívoros. Tamén se denominan supercarnívoros.
Esta secuencia na que uns organismos se alimentan doutros de distinto nivel denomínase cadea trófica ou alimentaria. Cada un dos elos desta cadea é un nivel trófico.
O último elo das cadeas tróficas ocúpano os descompoñedores, como moitas bacterias e fungos. Estes encárganse de ransformar os restos de materiaorgánica en materia mineral.
CICLOS:
Ciclo do carbono:
El carbono de la atmósfera, en forma de CO2 es fijado por organismos fotosintéticos, como bacterias, algas cianofíceas, algas eucariotas y plantas. El CO2 se transforma en glucosa. Esta glucosa puede convertirse en una molécula compleja (almidón, celulosa...), o bien, puede volver a la atmósfera mediante la respiración celular, transformando la glucosa, de nuevo, en CO2. El organismo fotosintético puede ser ingerido por otro organismo, pasando a formar parte de la cadena trófica. Sobre la materia muerta y los desechos orgánicos actuarán los organismos descomponedores, que transformarán la materia orgánica en CO2 que retornará a la atmósfera.
En condiciones de anaerobiosis, un grupo de bacterias llamadas, bacterias metanógenas, fijan el CO2 formando CH4. Esta molécula puede oxidarse otra vez a CO2, completando el ciclo.
Ciclo do fósforo:
El fósforo es un componente de los ácidos nucleicos y de la molécula donante de energía, el ATP. En los animales forma parte esencial de esqueletos y conchas
En la naturaleza la principal reserva de fósforo son las rocas sedimentarias fosfatadas por lo que no es una forma accesible para los seres vivos.
Una fuente importante de fósforo son los excrementos de aves marinas, el guano, que puede acumularse en algunos lugares en grandes cantidades.
Ciclo do nitróxeno:
Todos os consumidores conseguen o nitróxeno que necesitan a partir dos produtores. A pesar de que este gas é moi abundante na atmosfera, estes non poden usar o nitróxeno gasoso e deben tomalo en forma duns sales minerais chamados nitratos.
O nitróxno atmosférico e, sobre todo, o que se encontra almacenado no amoníaco que provén dos seres vivos, excrementos e cadáveres, é transformado en compostos aproveitables polas plantas mediante varios tipos de bacteiras.
AS PRAGAS
As pragas son organismos que consideramos prexudiciais porque producen enfermidades ou porque danan os cultivos, con alto valor económico.
Tamén poden causar danos nunha poboación ou comunidade, de xeito que, ao provocar a desaparción dalgunha especie, se rompa o equilibrio entre a poboación e, con iso, a autorregulación do ecosistema.
As pragas poden experimentar importantes flutuacións ou mesmo desaparecer por completo, debido a cambios ambientais e, máis frecuentemente, á aparición de numerosos parasitos e depredadores.
Nos últimos anos, os cambios das condicións climáticcas, relacionados co cambio climático, e dos usos agrícolas, están provocando o crecemento excesivo dalgunhas poboacións de animais, como as cortas en Castela e León.
Cando a praga é causada por especies exóticas introducidas, con frecuencia non encontran inimigos na súa nova localización, polo que resulta moi difícil a súa eliminación. Neste caso é moi útil a loita biolóxica, con parasitos ou depredadores naturais importados do país de orixe da praga